Ontwikkelingen programma aanpak stikstof

Stikstofproblematiek

De Afdeling zette voor de zomer een streep door het ‘programma aanpak stikstof’ (PAS) en de gevolgen van deze verstrekkende uitspraak worden steeds duidelijker. Elke week publiceert de Afdeling nieuwe uitspraken, waarin de besluitvorming voor het realiseren van nieuwe infrastructurele projecten, woningbouwprojecten, en andere ruimtelijke ontwikkelingen wordt vernietigd. Duizenden projecten worden geraakt.

Gelet op de grote gevolgen van de stikstof-problematiek in bijna alle marktsectoren, zullen wij u in deze Legal Update informeren over de meest recente ontwikkelingen. In deze update gaan wij in op de eerste stap die het kabinet heeft genomen in de zoektocht naar een oplossing voor de ontstane impasse: het beschikbaar stellen van een nieuwe versie van de AERIUS Calculator. Uiteraard houden wij u middels deze Legal Updates graag op de hoogte van de toekomstige ontwikkelingen.

Kamerbrief: stand van zaken

Minister Schouten van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit heeft vorige week een brief aan de tweede kamer gestuurd met een overzicht van duizenden projecten die door de PAS-uitspraak van de Afdeling worden geraakt. Op Rijksniveau betreft het een breed scala aan projecten, waaronder de aanleg van nieuwe snelwegen, waterbouwprojecten en windparken op zee. Ook op decentraal niveau worden naar verwachting duizenden projecten geraakt.

Verschillende sectoren hebben het kabinet opgeroepen om te komen met concrete oplossingen voor het stikstofprobleem. De Minister informeerde de kamer vorige week over de eerste stappen die op dit moment worden genomen.

AERIUS Calculator

De Minister presenteert de release van een nieuwe versie van de AERIUS Calculator als een eerste stap in de goede richting. De rekentool kan door initiatiefnemers worden gebruikt om de omvang van de stikstofdepositie van een project te berekenen. De rekentool was oorspronkelijk geheel afgestemd op het PAS, en de nieuwe versie moest dan ook ontdaan worden van alle PAS-functionaliteiten.

De nieuwe versie van AERIUS Calculator is vooral van belang voor initiatiefnemers van projecten die (al dan of niet na “intern salderen’) geen stikstofdepositie veroorzaken op Natura 2000 gebieden. Deze ontwikkelaars kunnen op basis van de nieuwe rekentool aantonen dat een project doorgang kan vinden, zonder dat er tijdens de besluitvorming aandacht hoeft te worden besteed aan de heersende stikstofproblematiek. Nu veruit het grootste deel van de projecten wel in enige mate zullen leiden tot een toename van de stikstofdepositie in Natura 2000 gebieden, hebben slechts een beperkt aantal projectontwikkelaars baat bij het enkel ter beschikking komen van de nieuwe AERIUS Calculator.

Plan van aanpak: eerste contouren?

Het kabinet is dan ook bezig met het vaststellen van een nieuw toetsingskader voor projecten die wel zullen leiden tot een toename van de strikstofdepositie. De recente kamerbrief bevat echter slechts een eerste overzicht van de oplossingsrichtingen die daarbij worden verkend. Het lijkt primair te gaan om het treffen van extra natuurherstelmaatregelen en bronmaatregelen.

Daarnaast zal de Minister, mede op basis van het advies van de ‘Commissie Remkes’, komen met een inhoudelijk toetsingskader voor projecten met stikstofdepositie op natura 2000 gebieden. Hoewel de kamerbrief geen concrete aanknopingspunten bevat, lijkt er binnen het toekomstige toetsingskader een belangrijke rol te zijn voor het verlenen van vergunningen op grond van de “ADC toets”, of op basis van de systematiek van het “extern salderen” van stikstofemissies. Naar verwachting zal het advies van de Commissie Remkes, dat uiterlijk in week 39 wordt verwacht, meer inzicht geven in de uitgangspunten van het toekomstig toetsingskader.

Tot slot bevat de brief van de Minister een belangrijke boodschap. De Minister wil namelijk inzetten op projecten die op de lange termijn een gunstig effect op de stikstofdepositie hebben. Ontwikkelaars van bijvoorbeeld windparken en energie neutrale woonwijken lijken dus een streepje voor te krijgen, maar hoe dat uiteindelijk in het toetsingskader verankerd zal worden, en welke gevolgen dat heeft voor andere sectoren, is vooralsnog onduidelijk.